Alles wat je moet weten over de bedenktijd bij online contracten in Nederland. Inclusief 14-dagen regels, uitzonderingen, startmomenten, retourtermijnen en terugbetaling volgens EU-regels en ACM-richtlijnen. Praktisch, neutraal en direct toepasbaar.
Belangrijk om te weten: bij online contracten heb je als consument in Nederland doorgaans een bedenktijd van 14 dagen. Deze periode en de toepassing verschillen per product of dienst, met uitzonderingen voor bijvoorbeeld maatwerk en digitale content. In dit artikel lees je wat de regels zijn, wanneer de termijn start, hoe je correct herroept en welke kosten en terugbetalingen gelden volgens EU-regels en informatie van ACM en ConsuWijzer.
Wat betekent bedenktijd bij online contracten
De bedenktijd is het wettelijk herroepingsrecht bij overeenkomsten op afstand. Onder EU-regelgeving en het Nederlands Burgerlijk Wetboek heb je als consument 14 dagen om zonder reden te annuleren. Dit geldt voor de meeste online aankopen en abonnementscontracten, tenzij een wettelijke uitzondering van toepassing is. Verkopers moeten vóór het sluiten van de overeenkomst duidelijk informeren over dit recht, de voorwaarden, wie retourkosten betaalt en het modelformulier voor herroeping beschikbaar stellen. ConsuWijzer (ACM) publiceert deze regels en praktische uitleg voor consumenten.
Bedenktijd online contracten Nederland uitgelegd
De 14 dagen beginnen niet altijd op hetzelfde moment. Over het algemeen geldt:
- Goederen De termijn start de dag na ontvangst van het product.
- Meerdere goederen in één bestelling Start na levering van het laatste product.
- Deelleveringen of zendingen Start na de laatste deellevering.
- Regelmatige levering Bij periodieke levering start de termijn na de eerste levering.
- Diensten De termijn start de dag na het sluiten van de overeenkomst.
- Digitale inhoud zonder drager De termijn start direct na sluiten, maar kan vervallen bij expliciete instemming met onmiddellijke levering en erkenning van verlies van het herroepingsrecht.
Word je niet correct geïnformeerd over het herroepingsrecht, dan wordt de bedenktijd verlengd met maximaal 12 maanden. Geeft de ondernemer die informatie alsnog binnen die verlengde periode, dan eindigt de bedenktijd 14 dagen na de dag waarop je de informatie alsnog ontvangt. Dit volgt uit de consumentenregels voor koop op afstand.
Tijdens de bedenktijd mag je een product bekijken en uitproberen zoals in een winkel. Gebruik dat verder gaat dan nodig om de aard, kenmerken en werking vast te stellen kan waardevermindering opleveren; de ondernemer mag die aftrekken van de terugbetaling. Retourneer je, dan heb je recht op terugbetaling van alle betalingen, inclusief de standaardbezorgkosten van de heenzending. Extra’s die je zelf koos (bijvoorbeeld expresslevering) worden niet vergoed. Terugbetaling gebeurt via hetzelfde betaalmiddel, tenzij je instemt met een andere methode.
Wat is de bedenktijd bij online aankopen
Het is het recht om binnen 14 dagen te ontbinden zonder opgave van reden. Meld je binnen de termijn de herroeping, dan heb je daarna nog 14 dagen om het product terug te sturen. De ondernemer moet binnen 14 dagen na melding terugbetalen en mag wachten tot hij het product terug heeft of jij een verzendbewijs toont.
Herroepen kan met het modelformulier of met een andere ondubbelzinnige verklaring (per e‑mail, retourportaal of brief). Bewijs van tijdige melding en verzending is essentieel; bewaar bevestigingen en track‑&‑trace. Retourkosten zijn voor jou als de ondernemer dat vooraf duidelijk heeft gemeld; ontbreekt die informatie, dan zijn ze voor rekening van de ondernemer. Bij diensten die op jouw verzoek al binnen 14 dagen zijn gestart, betaal je vaak een evenredig bedrag voor het deel dat al is geleverd.
Er zijn wettelijke uitzonderingen op het herroepingsrecht, zoals maatwerk, snel bederfelijke waar, verzegelde hygiëneproducten die na verbreking niet retourneerbaar zijn, verzegelde audio/beeld/software na verbreking, en vrijetijdsdiensten met een specifieke datum. De ondernemer moet zulke uitzonderingen vooraf duidelijk maken in de contractinformatie. Zie voor toelichting de ACM/ConsuWijzer-informatie over bedenktijd en ontbinden, de EU-richtlijn consumentenrechten en de Rijksoverheid-pagina over koopovereenkomsten.
Verschil tussen herroepingsrecht en bedenktijd
De termen staan niet voor hetzelfde. Bedenktijd is de periode van 14 dagen waarin je als consument mag beslissen of je de overeenkomst op afstand wilt laten doorgaan. Het herroepingsrecht is het recht om binnen die termijn de overeenkomst te ontbinden zonder reden. Beide horen bij dezelfde set regels voor online koop en diensten in het Burgerlijk Wetboek (Boek 6, art. 230m e.v.) en de EU-consumentenrichtlijn.
De praktische uitwerking verschilt. De bedenktijd is een vaste klok: begint, tikt, eindigt. Het herroepingsrecht is de handeling: je doet een ondubbelzinnige melding dat je ontbindt. Na een geldige herroeping wordt de overeenkomst beëindigd en moeten partijen prestaties terugdraaien. Bij goederen stuur je terug binnen de retourtermijn; bij diensten en digitale inhoud gelden aparte gevolgen als er al (deels) is gepresteerd. Juridische basisinformatie vind je bij de ACM/ConsuWijzer en de Rijksoverheid: ConsuWijzer: herroepingsrecht en Rijksoverheid: herroepingsrecht internetkoop.
Rechten bij te late levering en bedenktijd
Wordt niet geleverd binnen de afgesproken of verwachte termijn, dan mag je de verkoper een redelijke extra termijn geven om alsnog te leveren. Blijft levering uit na die termijn, dan kun je ontbinden wegens niet-nakoming. Bestond er een harde leverdatum die essentieel was (bijvoorbeeld een product voor een specifieke gebeurtenis), dan mag je vaak direct ontbinden zonder extra termijn. De herroepingstermijn voor goederen start normaal pas de dag na aflevering, dus bij niet-levering speelt herroeping niet; het gaat dan om ontbinding op grond van te late levering. Bij ontbinding krijg je alle betaalde bedragen terug, inclusief de (standaard) bezorgkosten. Retourzenden is niet aan de orde als niets is ontvangen.
Waar let op bij digitale diensten en bedenktijd
Voor digitale inhoud zonder materiële drager (downloads, streaming, licenties per e‑mail) geldt: het herroepingsrecht vervalt zodra je vooraf uitdrukkelijk instemt met directe levering én erkent dat je daarmee je recht verliest. De aanbieder moet deze verklaringen duidelijk en gescheiden vragen; zonder die dubbele instemming blijft het herroepingsrecht bestaan, ook als de levering al is gestart. Bewaar die instemmingsbewijzen.
Voor diensten (bijvoorbeeld een online cursus of clouddienst) start de bedenktijd de dag na het sluiten van de overeenkomst. Vraag je om uitvoering binnen 14 dagen, dan blijft het herroepingsrecht in stand, maar bij herroeping betaal je een evenredige vergoeding voor het deel dat al is geleverd. Is zonder jouw verzoek toch eerder gestart, dan is geen vergoeding verschuldigd bij herroeping. Voor digitale inhoud op een drager (zoals dvd of verzegelde software) gelden andere regels: het recht kan vervallen als de verzegeling is verbroken; dat is een aparte wettelijke uitzondering die per productsoort verschilt. Contracten verschillen per aanbieder. Controleer de instemmingsvragen en de informatie over verlies van het herroepingsrecht in de bestelstroom en in de bevestigingsmail, want die bepalen of het recht nog geldt of is vervallen.
Uitzonderingen en wanneer het recht vervalt
Het herroepingsrecht bij de bedenktijd voor online contracten in Nederland (de cooling-offperiode) geldt niet onbeperkt. Over het algemeen wijst de wet een aantal duidelijke categorieën aan waarin je geen beroep kunt doen op herroeping. Contracten verschillen per aanbieder. De exacte voorwaarden staan in de overeenkomst en in de informatie die je bij de bestelling ontvangt.
De wet kent uitzonderingen waarbij geen herroepingsrecht geldt. ConsuWijzer en de Rijksoverheid noemen onder meer:
- Maatwerk of gepersonaliseerde producten Gemaakt volgens jouw specificaties.
- Snel bederfelijke of verouderende goederen Voedsel en bloemen.
- Gesealde hygiëneproducten Indien de verzegeling na levering is verbroken.
- Audio, video en software Als de verzegeling na levering is verbroken.
- Kranten en tijdschriften Behalve abonnementen.
- Vrijetijdsdiensten op een specifieke datum Bijvoorbeeld tickets of accommodatie op vaste datum.
- Dringende reparaties en onderhoud Op jouw verzoek aan huis uitgevoerd.
Wanneer vervalt het recht nog meer? Bij producten met een verzegeling is het verbreken daarvan na levering doorslaggevend voor het vervallen van de bedenktijd. Dat geldt vooral bij artikelen die om gezondheids- of hygiëneredenen niet geschikt zijn om te worden teruggestuurd als de verzegeling is geopend (denk aan scheermesjes of in-ear oordopjes). Voor standaardkleding zonder verzegeling bestaat het herroepingsrecht wél, behalve als een andere uitzondering van toepassing is. Bij diensten kan het recht vervallen zodra de dienst volledig is uitgevoerd binnen de bedenktijd, maar alleen als je vooraf uitdrukkelijk hebt verzocht om directe uitvoering en hebt erkend dat je daarmee je herroepingsrecht verliest. Bij gecombineerde bestellingen mag je het herroepingsrecht uitoefenen op het deel dat niet onder een uitzondering valt.
Bedenktijd abonnementen uitgezonderde producten
Bij abonnementen op afstand is de bedenktijd meestal van toepassing, tenzij een specifieke uitzondering geldt (bijvoorbeeld een digitaal abonnement dat direct start met jouw instemming en erkenning). Bij fysieke abonnementen met regelmatige levering geldt de start na de eerste levering. Let op periodieken: losse nummers van kranten of tijdschriften vallen onder de uitzondering, maar een abonnement daarop niet. Bij dienstenabonnementen die al starten binnen 14 dagen kan een evenredige vergoeding spelen als je om die vroege start hebt verzocht.
Checklist herroepingsrecht consument
- Ben je tijdig geïnformeerd over het herroepingsrecht en de retourkosten
- Is er een modelherroepingsformulier beschikbaar
- Valt jouw aankoop niet onder de uitzonderingen
- Heb je de start van de bedenktijd correct vastgesteld
- Bewaar bewijs van tijdige melding en verzendbewijs bij retour
- Let op waardevermindering door gebruik verder dan nodig om te beoordelen
- Geen informatie gekregen over het herroepingsrecht Dan kan de termijn worden verlengd tot maximaal 12 maanden. Word je alsnog geïnformeerd, dan loopt vanaf dat moment een nieuwe termijn van 14 dagen.
De uitzonderingen en voorwaarden staan uitgewerkt op de sites van de overheid en toezichthouder. Zie Rijksoverheid: bedenktijd en herroepingsrecht en ConsuWijzer: online kopen en bedenktijd.
Zo maak je gebruik van het herroepingsrecht
Herroepen kan zonder gedoe. Een duidelijke verklaring dat je de overeenkomst ontbindt volstaat; een reden geven hoeft niet. Gebruik het modelherroepingsformulier of stuur een e-mail en bewaar het verzend- of leesbewijs. De bewijslast dat je tijdig hebt gemeld ligt bij de consument. De datum van versturen van je melding is doorslaggevend, niet de datum waarop de verkoper leest.
De bedenktijd voor online contracten in Nederland is doorgaans 14 dagen. Voor goederen start de termijn bij ontvangst door jou of een gemachtigde. Bij deelleveringen begint de termijn te lopen na de laatste zending; bij samengestelde bestellingen na het laatste onderdeel. Voor diensten start de termijn op de dag van het sluiten van de overeenkomst. Bij digitale inhoud zonder drager geldt de bedenktijd ook, tenzij je instemt met directe levering en erkent dat het recht vervalt.
Hoe online contract annuleren binnen 14 dagen
- Meld je herroeping binnen 14 dagen vanaf de start van de bedenktijd.
- Gebruik het formulier of stuur een duidelijke verklaring met naam, adres, ordernummer en datum.
- Bewijs Bewaar kopieën van je bericht en ontvangst- of leesbevestigingen.
- Retourneer goederen binnen 14 dagen na je herroepingsmelding.
Contact via e-mail, webformulier of post is geldig. Telefonisch melden kan, maar aantoonbaarheid is beperkt; schriftelijk vastleggen geeft houvast. In de praktijk bieden veel verkopers een eigen retourportal, maar dat is geen verplichting voor herroeping.
Hoe werkt retourneren bij online aankopen
- Terugbetaling De verkoper vergoedt binnen 14 dagen na je melding, inclusief standaardbezorgkosten; hetzelfde betaalmiddel wordt gebruikt, tenzij anders overeengekomen.
- Wachten op bewijs Terugbetaling mag worden uitgesteld tot ontvangst van de goederen of totdat jij een verzendbewijs toont.
- Retourkosten Zijn voor de consument, tenzij vooraf niet duidelijk gemeld; dan zijn ze voor rekening van de verkoper.
- Waardevermindering Je bent aansprakelijk als het product meer is gebruikt dan nodig om aard, kenmerken en werking vast te stellen.
Het risico van de terugzending ligt bij de consument tot het moment van aflevering bij de verkoper. Traceerbare verzending en een bewijs van afgifte beperken discussie over ontvangst.
Bij een dienst die op jouw verzoek al is gestart, betaal je een evenredig bedrag voor de al geleverde periode. Bij digitale inhoud zonder fysieke drager kan het herroepingsrecht vervallen als je uitdrukkelijk instemt met directe levering én bevestigt dat je afstand doet van herroeping. Juridische grondslagen en praktische uitleg staan bij de Rijksoverheid en ConsuWijzer: Rijksoverheid – Herroepingsrecht bij online aankopen en ConsuWijzer – Bedenktijd en herroepingsrecht.
Veelgemaakte fouten en praktische tips
Over het algemeen ontstaan problemen door onduidelijke communicatie of het missen van termijnen. Een heldere administratie voorkomt discussies. De wettelijke kaders voor de bedenktijd voor online contracten in Nederland zijn duidelijk, maar de uitvoering kan per aanbieder verschillen.
Veelgemaakte fouten bedenktijd online koop
- Te laat melden van de herroeping.
- Vergeten van verzend- of ontvangstbewijs van retour.
- Product verder gebruiken dan nodig om te beoordelen.
- Aanvaarden van directe digitale levering zonder te lezen welke rechten vervallen.
- Geen aandacht voor informatie over retourkosten.
Waardevermindering ontstaat als een product is gebruikt verder dan nodig voor een normale inspectie, zoals buiten dragen van schoenen of installeren van software met registratie. Bij digitale inhoud zonder drager (bijv. downloads of streamingcodes) geldt dat het 14-dagen herroepingsrecht kan vervallen als je vooraf expliciet instemt met directe levering en erkent dat je daarmee de bedenktijd verliest. Bij diensten die al zijn gestart op jouw verzoek kan een aanbieder een evenredige vergoeding rekenen voor geleverde prestaties. Als de ondernemer jou niet of onvolledig informeert over het herroepingsrecht, kan de bedenktijd worden verlengd tot maximaal 12 maanden (art. 6:230o BW). Documentatie van wat is meegedeeld bij bestelling is dan bepalend.
Het startmoment van de termijn verschilt per scenario. Bij goederen begint de termijn bij ontvangst, bij deelleveringen pas na ontvangst van de laatste zending, bij abonnementen voor diensten vanaf de dag van contractsluiting. Dit geldt ook voor combinaties, bijvoorbeeld hardware met abonnement; de onderdelen kennen elk hun eigen aanvangsmoment. Doorgaans staat dit in de orderbevestiging of voorwaarden.
Bedenktijd tips voor consumenten
- Controleer de start van de termijn per type aankoop en leveringsscenario.
- Zet het modelherroepingsformulier in als vaste basis voor eenduidigheid en bewijs.
- Lees de informatie van de verkoper en vergelijk met richtlijnen van ACM en ConsuWijzer.
- Beoordeel producten zorgvuldig maar beperkt om waardevermindering te voorkomen.
- Bewaar alle communicatie en verzendbewijzen op één plek.
Bij samengestelde aankopen is het handig onderscheid te maken: kleding met gespreide levering, een toestel met sim, of softwarelicenties naast een fysiek pakket kennen elk andere termijnafbakeningen. Bij een dienst die meteen start op jouw verzoek hoort een duidelijke bevestiging van die keuze; ontbreekt die, dan blijft het herroepingsrecht van kracht. Voor retourkosten geldt: als de ondernemer vooraf duidelijk heeft gemeld dat retourzending voor jouw rekening is, dan zijn die kosten voor jou; ontbreekt die melding, dan niet. Bij omruil of garantie staat het herroepingsrecht los van wettelijke conformiteit; het zijn verschillende regelingen.
Voor feitelijke uitleg en wettelijke onderbouwing kun je terecht bij ConsuWijzer – bedenktijd en herroepen en bij de ACM-pagina over herroepingsrecht. Daar vind je ook het modelformulier en overzicht van uitzonderingen.
Contracten verschillen per aanbieder. De voorwaarden staan in het contract.
Voor wie objectief wil vergelijken welke aanbieders duidelijke informatie en voorwaarden hanteren, helpt Vergelijk-Gratis consumenten met neutrale, feitelijke vergelijking van voorwaarden en service-informatie.
De bedenktijd bij online contracten in Nederland biedt brede bescherming. In de meeste gevallen heb je 14 dagen om te herroepen, met duidelijke startmomenten en uitzonderingen. Meld tijdig, bewaar bewijs en let op retourkosten en mogelijke waardevermindering. Digitale inhoud en maatwerk kennen belangrijke afwijkingen. Richtlijnen van ACM en ConsuWijzer geven houvast. Met goede documentatie verlopen herroepingen doorgaans zonder discussie.
