Overzicht van de Nederlandse regels rond affiliate disclosure en transparantie. Praktische eisen volgens ACM en de Reclamecode, uitleg over reviews en rangschikkingen, en de rechten van consumenten bij verborgen reclame. Geschikt voor redacties en beheerders van vergelijkingssites.
Belangrijk om te weten: wie affiliate-inkomsten ontvangt of rangschikkingen en reviews publiceert, moet hierover duidelijk en begrijpelijk communiceren. Dit artikel legt uit wat wettelijk geldt in Nederland, hoe je een duidelijke affiliate disclaimer maakt en welke transparantie-eisen gelden voor reviews en vergelijkingssites. Ook komen relevante ACM-richtlijnen en consumentenrechten aan bod.
Wat betekent affiliate disclosure in Nederland
Affiliate disclosure is de duidelijke vermelding dat een website of maker een vergoeding krijgt als een bezoeker via een link een product of dienst afneemt. In Nederland valt dit onder het verbod op misleiding en de plicht om de commerciële bedoeling herkenbaar te maken. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) en de Reclamecode Social Media & Influencer Marketing leggen de lat op begrijpelijkheid en zichtbaarheid.
- Commerciële intentie moet direct en duidelijk zijn
- Vermelding moet vóór of op het moment van klikken zichtbaar zijn
- Gebruik begrijpelijke woorden, geen vakjargon
- Zichtbaar en leesbaar op mobiel en desktop
Affiliate disclosure uitgelegd
De kern is transparantie: maak expliciet dat er een affiliaterelatie bestaat. Termen als advertentie of betaalde samenwerking zijn voor het brede publiek beter begrijpelijk dan alleen ‘affiliate’.
Een disclosure hoort bij de link of knop te staan, of in elk geval direct erboven of ernaast. Alleen een algemene zin in de footer of op een aparte pagina is onvoldoende. In lange lijstpagina’s is een korte, duidelijke melding bovenaan de lijst gebruikelijk, met waar relevant bij individuele links een herkenbare aanduiding. Op mobiele weergaven moet de tekst in hetzelfde scherm zichtbaar zijn zonder te hoeven uitklappen.
Formuleringen zijn kort en concreet: “Wij ontvangen een vergoeding als je via deze link koopt.” of “Dit is een advertentielink.” Vakjargon zoals “affiliate” zonder uitleg is vaag; een aanvulling zoals “betaalde affiliatelink” maakt het duidelijk. In de praktijk wordt bij sociale posts gewerkt met een opvallende aanduiding aan het begin van het bericht, bijvoorbeeld “Advertentie” of “Betaalde samenwerking”, eventueel aangevuld met een herkenbare hashtag.
Andere media vragen om zichtbaarheid op het juiste moment: in video’s een gesproken en in-beeld melding, in podcasts een mondelinge disclosure vóór de linkverwijzing, en in nieuwsbrieven een duidelijke tekst bij de knop. Het mag niet wegvallen tussen andere informatie of verborgen zijn achter een tooltip.
Transparantie regels Nederland voor affiliate marketing
Volgens de leidraad van de ACM moet de commerciële relatie duidelijk zijn en mag de presentatie niet misleiden. De Reclamecode schrijft voor dat de aanduiding opvalt, niet weggestopt is en begrijpelijk Nederlands gebruikt. Het weglaten of verbergen van deze informatie kan worden gezien als een oneerlijke handelspraktijk.
Juridisch is dit verankerd in het Burgerlijk Wetboek (oneerlijke handelspraktijken, art. 6:193a e.v.) en in de zelfregulering van de reclamecode. Dat betekent concreet: geen verborgen reclame, geen onduidelijke labels, en geen plaatsing achter algemene voorwaarden. Doorgaans geldt dat de disclosure in dezelfde taal staat als de rest van de content, leesbaar contrast heeft en niet verdwijnt door design of cookie-lagen.
Toezicht en handhaving liggen bij de ACM; klachten over reclame-uitingen kunnen ook via de Stichting Reclame Code worden beoordeeld. Bij overtredingen kan corrigerende actie worden verlangd; bij ernstige of herhaalde misleiding kan de ACM optreden. Verdienmodellen verschillen per site. Klaar.
Meer informatie: de ACM publiceert de Leidraad Bescherming online consument (acm.nl), de Reclamecode Social Media & Influencer Marketing staat bij de Stichting Reclame Code, en de wettelijke basis is te vinden op wetten.nl (Boek 6 BW, oneerlijke handelspraktijken).
Transparantie-eisen voor reviews en rangschikkingen
Online reviews en productrangschikkingen sturen keuzes en klikgedrag. Onder EU-regels en toezicht van de ACM geldt: aanbieders moeten duidelijk maken hoe reviews worden verzameld en of een rangschikking mede wordt beïnvloed door vergoedingen of affiliate-links. Die informatie hoort in directe nabijheid van de reviewsectie of de lijstweergave te staan en moet begrijpelijk zijn voor het brede publiek.
Waar let op bij transparantie online reviews
Over het algemeen moeten platforms en webshops uitleggen hoe zij de herkomst en verwerking van reviews borgen. Gebruikte controles, eventuele moderatie en weergavecriteria horen zichtbaar en concreet te zijn.
- Leg uit of en hoe je controleert of reviews van echte klanten zijn
- Geef aan of reviews worden gemodereerd en op welke criteria
- Behandel positieve en negatieve reviews gelijkwaardig en manipuleer ze niet
Praktische controles variëren: koppeling aan een bestelling, uitnodigingen na aankoop, of een label als geverifieerde aankoop. Noem ook of je steekproefsgewijs controleert, geautomatiseerde detectie inzet of handmatige checks doet. Doorgaans is het relevant om te vermelden welke periode wordt getoond (bijvoorbeeld laatste 12 maanden) en of oudere reviews worden gearchiveerd. Het kan voorkomen dat reacties worden verwijderd; dan hoort het verwijderbeleid inclusief voorbeelden van overtredingen openbaar te zijn.
Transparantie bij vergelijkingssites Nederland
Vergelijkingssites moeten aangeven welke aanbieders zijn meegenomen, of de vergelijking volledig is en welke factoren de volgorde bepalen. Als betalingen, partnerrelaties of doorvergoedingen invloed hebben op de uitkomst, moet dat expliciet en nabij de rangschikking staan, bijvoorbeeld met een korte toelichting bij de lijstweergave. Duid ook of posities vaststaan, roteren of afhankelijk zijn van klikken of leads. Beschrijf de gebruikte data (eigen tests, leveranciersinformatie, openbare bronnen) en de actualiteit ervan. Als affiliaterelaties bestaan, hoort de commerciële band zichtbaar te zijn bij de relevante knoppen of links. Deze informatie moet op desktop én op kleine schermen goed zichtbaar zijn, niet verstopt achter onduidelijke iconen of vage labels.
Hoe reviews beheren volgens EU Omnibusrichtlijn
De EU-Omnibusrichtlijn verbiedt nepreviews en misleidende claimen over authenticiteit. Wie reviews publiceert, moet informeren over de methode om te toetsen of reacties van echte gebruikers komen, zoals ordermatching of verificatiemails. Meld ook welke maatregelen tegen misbruik bestaan: blokkeren van IP-reeksen, detectie van opvallende pieken, of uitsluiting van betaalde reviewdiensten. Verder moeten de belangrijkste parameters van elke beoordeling of ranking zichtbaar zijn, inclusief de weging. Noem concreet welke factoren meetellen, zoals prijs (bijv. 40%), klantenservice (bijv. 30%) en technische specificaties of prestaties (bijv. 30%). Wanneer betaalde plaatsing of affiliatevergoeding een rol heeft, moet de invloed daarvan duidelijk zijn omschreven, inclusief of dit alleen de zichtbaarheid of ook de score raakt. Voor nadere uitleg: zie de ACM-Leidraad bescherming online consument en de Rijksoverheidspagina over de modernisering van consumentenbescherming (Omnibusrichtlijn).
Een duidelijke affiliate disclaimer schrijven
Een goede disclaimer is kort, helder en staat op logische plekken: bovenaan de pagina, nabij knoppen en vóór de link waarop wordt geklikt. Over het algemeen werkt concrete taal het best. De kern: maak de commerciële relatie zichtbaar zonder vakjargon en zonder dat de bezoeker hoeft te zoeken. Dit past binnen de Nederlandse regels tegen misleiding en de lijn van de ACM over transparantie bij affiliatelinks en vergoedingen.
Plaats de vermelding op elke pagina waar affiliatelinks of -knoppen voorkomen. Op mobiel en desktop hoort de disclosure boven de vouw te staan, en herhaald in de buurt van elke relevante knop of link. Een melding alleen in de footer of algemene voorwaarden is onvoldoende. Gebruik één consistente formulering sitebreed; dat voorkomt twijfel. Bij lange koopgidsen is een korte melding bovenaan en een tweede korte melding bij de eerste interactie (knop, link, widget) doorgaans voldoende zichtbaar.
Hoe een affiliate disclaimer schrijven
- Noem de relatie expliciet: “Wij ontvangen mogelijk een vergoeding als je via onze link iets koopt.”
- Voeg context toe: “Onze vergelijking is onafhankelijk opgesteld met vaste criteria.”
- Plaats de vermelding in de buurt van elke relevante link of knop
- Zorg voor consistente formulering op alle pagina’s
Gebruik begrijpelijke woorden zoals “betaalde samenwerking”, “gesponsorde link” of “partnerlink”, mits duidelijk is dat er een financiële prikkel bestaat via de link. Vermijd vage termen die niets zeggen over de vergoeding. Het kan voorkomen dat tracking nodig is voor de affiliatevergoeding; meld dan beknopt dat er metingscookies of klik-ID’s worden gebruikt en verwijs voor details naar het cookie- en privacyoverzicht. Regels tegen misleiding en online beïnvloeding zijn uitgewerkt in de ACM-Leidraad bescherming online consument en in de Reclamecode Social Media & Influencer Marketing (RSM).
Affiliate disclosure checklist
- Is de commerciële relatie meteen zichtbaar
- Is de tekst begrijpelijk voor een breed publiek
- Staat de disclosure boven de vouw op mobiel en desktop
- Worden rangschikking-parameters kort toegelicht
- Is er een pagina met uitleg over methode en partners
De melding mag kort zijn, zolang hij ondubbelzinnig is. Tekst moet ook los van context duidelijk zijn; een bezoeker die alleen een productkaart of knop ziet, moet de disclosure in de buurt zien en begrijpen. Meestal is één zin voldoende, aangevuld met een link naar een methode- of toelichtingspagina voor criteria en partners.
Voorbeeldtekst kan zijn: Deze pagina bevat affiliatelinks. Als je via een link bestelt, ontvangen wij mogelijk een vergoeding. Onze testcriteria en weging vind je op de methodepagina.
Een duidelijke affiliate disclosure staat los van een algemene reclamevermelding: beide kunnen naast elkaar nodig zijn. De disclosure zegt iets over de financiële prikkel via links; een reclamevermelding gaat over het promotionele karakter van de content. Stem ze inhoudelijk en qua plaatsing op elkaar af, zonder de pagina te overladen met herhalingen.
Verschillen tussen reclamevermelding en affiliate disclosure
Reclamevermelding maakt duidelijk dát een uiting commercieel is. Affiliate disclosure gaat specifiek over de vergoeding die de uitgever ontvangt bij klikken of aankopen via links. Bij content met affiliatelinks zijn beide nodig: herkenning als reclame én uitleg over de financiële prikkel via de link. Zoals eerder genoemd geldt de herkenbaarheidseis voortdurend: de gemiddelde gebruiker moet zonder zoeken begrijpen welke relatie er is, en wat dit betekent voor de selectie, volgorde en presentatie.
Verschil tussen affiliate disclosure en reclamevermelding
- Reclamevermelding benadrukt de commerciële aard van de content
- Affiliate disclosure informeert over de financiële prikkel via links
- Beide moeten zichtbaar, begrijpelijk en niet misleidend zijn
- Bij rankings moet tevens worden uitgelegd of betalingen de volgorde beïnvloeden
Reclamevermelding is verankerd in de herkenbaarheidseis uit de Nederlandse Reclame Code en het verbod op misleiding. Uiting en afzender moeten duidelijk zijn. Labels als “advertentie”, “betaalde samenwerking” of een gelijkwaardig, direct begrijpelijk signaal voldoen doorgaans, mits prominent en consistent toegepast. Dit geldt ook voor commerciële uitingen binnen redactionele context, zoals vergelijkingspagina’s en productoverzichten. Zie de Nederlandse Reclame Code en besluiten van de Reclame Code Commissie via reclamecode.nl.
Affiliate disclosure gaat verder dan alleen herkenning als reclame. Het maakt expliciet dat de aanbieder een materiële relatie heeft die tot inkomsten leidt bij klik of aankoop via specifieke links. Het kan voorkomen dat cookies, tracking-ID’s of unieke URL’s worden gebruikt om die vergoeding toe te kennen. De disclosure moet dit mechanisme begrijpelijk duiden. Een algemene vermelding volstaat niet wanneer de relatie invloed heeft op selectie, vormgeving of plaatsing. Zinnen als “wij verdienen aan aankopen via links” zijn feitelijk; claims als “dit kost jou niets extra” moeten aantoonbaar kloppen.
Vergelijkingssites en platforms die producten of diensten rangschikken hebben een aanvullende transparantieplicht: toon de belangrijkste parameters van de rangschikking en geef aan of een vergoeding, commissie of partnerstatus de volgorde, zichtbaarheid of aanbevelingen beïnvloedt. Betaalde prioriteit, “populair”-labels of uitgelichte posities moeten herkenbaar zijn als reclame of gesponsord. In de praktijk betekent dit dat je uitlegt welke criteria zwaarder wegen (bijv. prijs, testscore, beschikbaarheid) en of commerciële afspraken meewegen. De ACM-Leidraad Bescherming online consument geeft richting aan deze transparantie.
Bij reviews geldt: als selectie, prominente weergave of timing wordt beïnvloed door een affiliate- of reclameafspraak, moet dat zichtbaar zijn. Betaalde reviews of aangeleverde testimonials horen als reclame herkenbaar te zijn. Claims als “onafhankelijk” of “objectief” moeten stroken met de feitelijke werkwijze en gebruikte criteria. Anders is sprake van misleiding.
Kortom: reclamevermelding zorgt voor herkenning van de commerciële context; affiliate disclosure legt de financiële prikkel via links uit. Beide horen samen te gaan bij affiliatecontent en moeten helder zijn over eventuele invloed op ranking en presentatie.
Consumentenrechten en toezicht bij verborgen reclame
Verborgen reclame is verboden. Wie verdient aan clicks of aankopen via links moet dat herkenbaar en duidelijk maken. Dit volgt uit het verbod op oneerlijke handelspraktijken in het Burgerlijk Wetboek en de implementatie van de Europese Richtlijn oneerlijke handelspraktijken. De maatstaf is de gemiddelde consument: kan die zonder zoeken begrijpen dat er sprake is van reclame en dat er een financiële prikkel is? Vergelijkingssites, influencers en uitgevers vallen hier allemaal onder, ook bij affiliate disclosure en transparantie rond rankings en reviews.
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) houdt toezicht en kan optreden bij misleiding. Instrumenten zijn onder meer lasten onder dwangsom en boetes. De Reclame Code Commissie (RCC) behandelt klachten op basis van de Nederlandse Reclame Code en de Reclamecode Social Media & Influencer Marketing (RSM). RCC-uitspraken zijn zelfregulerend, maar worden in de markt vaak gevolgd. Klachten kunnen door consumenten en concurrenten worden ingediend. Het punt is: wie zichtbaar commercieel communiceert, moet dat ondubbelzinnig labelen.
Rechten consument bij verborgen reclame
Bij verborgen reclame ontstaan civielrechtelijke en toezichtsrechtelijke gevolgen. Consumentenrechten blijven van kracht, ook als er een affiliaterelatie speelt.
- Recht op duidelijke, begrijpelijke informatie bij aankoopbeslissingen
- Recht op herroeping bij online aankopen binnen de wettelijke termijn, los van affiliaterelaties
- Mogelijkheid om klachten in te dienen bij de ACM of de Reclame Code Commissie
Over het algemeen geldt dat onduidelijke of verhullende uitingen als misleidend kunnen worden aangemerkt. Dat kan leiden tot terugbetaling, ontbinding of corrigerende maatregelen. Het kan voorkomen dat reviews of rankings moeten worden aangepast omdat betaalde beïnvloeding niet was toegelicht.
ACM Richtlijnen influencer marketing Nederland
Reclame moet vanaf het eerste moment herkenbaar zijn. Gebruik heldere aanduidingen zoals “advertentie”, “betaalde samenwerking” of “affiliate link”. Plaats de aanduiding direct zichtbaar: bovenaan een artikel, in de titel of bij de eerste link. Bij video’s: in beeld en in de beschrijving; bij Stories: elke afzonderlijke slide. Bij audio: mondeling aan het begin én in de show notes. Label affiliate-links bij de link zelf en leg kort uit dat er een vergoeding kan worden ontvangen zonder dat de prijs voor de consument verandert. Bij vergelijkingslijsten en toplijsten hoort een uitlegpagina over methodologie, inclusief of betalingen of partnerschappen de volgorde beïnvloeden. Vermijd vage termen, kleine lettertjes of alleen een algemene disclaimer op de footer.
De ACM verduidelijkt dit in de Leidraad bescherming online consument. Voor socials en samenwerkingen is de Reclamecode Social Media & Influencer Marketing richtinggevend. Taalgebruik moet aansluiten bij het publiek; een Nederlandstalig label is doorgaans vereist voor Nederlandstalige consumenten.
Veelgemaakte fouten affiliate marketing transparantie
- Disclosure onderaan de pagina verstoppen
- Alleen de term ‘affiliate’ gebruiken zonder uitleg
- Geen uitleg geven over rangschikking of weging
- Reviews selectief tonen of manipuleren
Een vaste methodepagina met criteria, weging, updates en partneruitleg helpt misverstanden te voorkomen en maakt consistentie controleerbaar. Koppel deze pagina zichtbaar aan toplijsten en testartikelen. Geef aan of redactionele beoordeling losstaat van commerciële afspraken en noteer welke data en bronnen zijn gebruikt. Bij wijzigingen in ranking-logica hoort een datum en korte toelichting. Dit verschilt per aanbieder. Klaar.
Transparantie over affiliaterelaties, rangschikkingen en reviews is verplicht en vergroot het vertrouwen. Maak commerciële intenties meteen zichtbaar, licht je methode helder toe en behandel reviews zorgvuldig. Volg de leidraad van de ACM en de Reclamecode. Wie deze basis op orde heeft, voorkomt misleiding en biedt consumenten duidelijke, betrouwbare informatie.
