Praktische uitleg om dekkingskaarten in Nederland correct te beoordelen. Stappen voor mobiele en vaste netwerken, betrouwbare metingen, valkuilen om te vermijden en jouw rechten bij onvoldoende dekking volgens ACM en ConsuWijzer. Objectief en actueel.
Bij het kiezen van een abonnement is dekking essentieel. Dit artikel legt uit hoe je dekkingskaarten in Nederland effectief controleert, wat kaarten wel en niet tonen, en welke stappen werken voor mobiel en vast internet. Ook lees je welke rechten gelden volgens ACM-regels, hoe je metingen uitvoert en welke valkuilen je vermijdt. Nuchter en praktisch, zodat je keuzes onderbouwd blijven.
Wat een dekkingskaart wel en niet bewijst
Dekkingskaarten zijn kaartlagen gebaseerd op radiomodellen, antenneparameters en aannames over terrein en bebouwing. Het gaat om een voorspelling, geen contractuele garantie. Binnen- en buitendekking wijken vaak sterk af door materialen als beton, HR-glas, metaal en isolatie. Kaarten tonen meestal bereikbaarheid van een signaal, niet of de capaciteit in piekuren stabiel genoeg is voor hoge snelheden of videogesprekken. Storingen, onderhoud en tijdelijke drukte staan doorgaans niet op de kaart.
Volgens de ACM moeten aanbieders juiste en niet-misleidende informatie geven over dekking en prestaties. De Rijksinspectie Digitale Infrastructuur publiceert antennegegevens via het Antenne Register en voert metingen uit, maar die zijn landelijk en momentopnames. In de praktijk betekent dit: een groene kleur geeft een kans op bruikbare verbinding, geen zekerheid op een bepaalde snelheid of belkwaliteit.
Wat bewijst een dekkingskaart wél? Dat er op een plek met een bepaalde waarschijnlijkheid radiosignaal aanwezig is. Wat bewijst de kaart niet? Dat een individuele gebruiker op elk moment dezelfde ervaring heeft. Snelheidsclaims zijn vaak indicatief of theoretisch en gebaseerd op ideale omstandigheden. Definities, resolutie en updatefrequentie verschillen per aanbieder; dekkingskaarten vergelijken Nederland vraagt daarom om aandacht voor legenda, meetmethode en peildatum. Ook uplinkbeperkingen (upload) worden zelden getoond, terwijl die voor videobellen of cloudback-ups bepalend kunnen zijn.
Dekkingskaart uitgelegd
De legenda onderscheidt meestal buitendekking, binnendekking en sterke binnendekking. Dit zijn kansklassen op basis van signaalsterkte (bij mobiele netten vaak RSRP/RS-SINR-grenzen). Het zijn geen absolute waarden en geen toezegging over capaciteit. Kaarten werken met rastercellen of tiles; in dichtbebouwde gebieden kan één pixel meerdere bouwtypen omvatten, waardoor verschillen tussen straat- en achterzijde van hetzelfde gebouw niet zichtbaar worden. Het kan voorkomen dat obstakels zoals viaducten of dijken in het model minder precies zijn opgenomen, wat tot overschatting of onderschatting leidt.
Voor vaste netten (glasvezel, kabel, koper) tonen “dekkingskaarten” vooral beschikbaarheid op adresniveau: is het netwerk aangesloten, in aanleg of gepland. Dat bewijst aanwezigheid van een fysieke aansluiting of aansluitmogelijkheid, niet de feitelijke performance in huis. Maximale snelheden zijn vaak technisch haalbaar onder bepaalde condities; binnenhuisbekabeling, modempositie en netwerkbelasting beïnvloeden de uitkomst. Contractvoorwaarden en eventuele leverbeperkingen staan bij de aanbieder; dit verschilt per aanbieder. Klaar.
Verschil tussen 4G en 5G dekking
Lage frequenties (700/800/900 MHz) reiken verder en gaan beter door muren; middenbanden (1800/2100/3500 MHz) bieden meer capaciteit maar hebben korter bereik en meer gevoeligheid voor obstakels. 5G op lage banden kan qua bereik vergelijkbaar zijn met 4G, vaak met Dynamic Spectrum Sharing op dezelfde frequentie. De hoogste banden leveren hoge pieksnelheden vooral buiten of dicht bij de mast. Dit verklaart waarom 5G op de kaart ruim oogt, terwijl binnenshuis de ervaring beperkt blijft. Ook tonen kaarten meestal niet of 5G NSA (met 4G-anker) of SA is; die architectuur beïnvloedt latency en uploads. Het kan voorkomen dat het toestel wel “5G” toont, maar de praktische capaciteit door drukte of bandkeuze lager uitvalt dan verwacht.
Samengevat: een dekkingskaart is een technisch onderbouwde voorspelling van bereik. Prestaties hangen samen met bandkeuze, bebouwing, netwerkbelasting en implementatiedetails die niet altijd zichtbaar zijn op de kaart. Voor rechten en klachtenprocedures rond misleidende informatie kun je starten bij ConsuWijzer.
Stappen om mobiele dekking betrouwbaar te controleren
Een systematische aanpak verkleint de kans op teleurstellingen. Controleer kaarten, meet op verschillende tijdstippen en leg resultaten vast. Combineer visuele kaarten met praktijkmetingen op de plekken waar je belt en data gebruikt.
Hoe mobiele dekking controleren
- Controleer de dekkingskaarten van meerdere aanbieders op exact hetzelfde adres. Gebruik adresniveau en niet alleen een postcodegebied.
- Lees de legenda zorgvuldig en let op binnen- versus buitendekking. Noteer eventuele aannames over gebouwtype of terrein.
- Bekijk voetnoten over snelheden en aannames. Snelheid is een indicatie en geen toezegging; stabiliteit wordt vaak apart benoemd.
- Check de RDI-antenneregistraties om mastafstanden en frequenties te begrijpen (zie Antenneregister). Lage banden reiken verder; hoge banden leveren capaciteit op korte afstand.
- Test ter plaatse met belkwaliteit en datametingen, zowel binnen als buiten. Gebruik consistente testservers, schakel WiFi uit en noteer het apparaattype.
- Herhaal metingen op drukke momenten en bij slecht weer voor een realistischer beeld. Leg vast met tijdstip, coördinaten of exact adres, en de gebruikte netwerkmodus (4G/5G).
Dekkingskaarten vergelijken Nederland
Dekkingskaarten vergelijken in Nederland vraagt om meer dan kleurvlakken naast elkaar leggen. Definities verschillen: sommige kaarten tonen kansklassen, andere spreken over “verwachte” indoor/outdoor bereikbaarheid. De schaal en resolutie variëren; wijkniveaus maskeren soms straatverschillen, adresspecifieke weergaves geven meer detail. Doorgaans wisselen aanbieders de updatefrequentie per kwartaal of halfjaar; oudere kaarten kunnen niet meer overeenkomen met de actuele antennesituatie. Let op frequentiebanden en claims over 5G-beschikbaarheid: non-standalone 5G steunt op 4G en zegt iets anders dan standalone 5G over capaciteit en latency. Consistente patronen over meerdere bronnen en meetapps geven een sterker signaal dan een enkele kaart.
Veelgemaakte fouten dekkingskaart
Alleen buiten meten terwijl het gebruik vooral binnen plaatsvindt, vertekent de uitkomst. WiFi en mobiel door elkaar halen bij snelheidstests levert onbruikbare resultaten; mobiele metingen horen met WiFi uit. Slechts één moment testen en daar conclusies aan verbinden negeert drukte en variatie over de dag. Het kan voorkomen dat huismaterialen zoals beton, HR-glas of metaal het signaal extra dempen; dat is adresafhankelijk. Extra valkuilen zijn het niet noteren van de exacte locatie of het wisselen van SIM-kaarten en APN-instellingen tijdens de test, waardoor resultaten niet goed vergelijkbaar zijn.
Dekkingskaart checklist
- Minimaal twee aanbieders vergeleken
- Legenda en voetnoten gelezen
- Binnen en buiten gemeten
- Verschillende tijdstippen getest
- Metingen vastgelegd met datum, tijd en locatie
Voor een objectief overzicht van opties kan een onafhankelijke vergelijker helpen informatie te ordenen; dit vervangt geen metingen op jouw adres. Registraties en technische gegevens van antennes zijn publiek via de RDI (Antenneregister). In geval van een geschil over de gecommuniceerde dekking of snelheid biedt ACM ConsuWijzer informatie over rechten en de klachtenroute: consuwijzer.nl/telecom.
Vast internet dekking en beschikbaarheid
Vast internet wordt in Nederland weergegeven via beschikbaarheidskaarten en de postcodecheck per aanbieder. Die geven aan of glasvezel, kabel of koper op een specifiek adres leverbaar is. Ze voorspellen geen daadwerkelijke prestaties. Werkelijke snelheid en stabiliteit hangen samen met netwerksegmenten (bijvoorbeeld PON-splitsing of coaxsegment), het binnenhuistraject en mogelijke congestie op piekmomenten. Een kaart kan een adres “aansluitbaar” tonen terwijl de binnenhuisinstallatie nog ontbreekt.
Leverbaarheid is technisch én administratief. Het netwerk kan langs je woning lopen, maar zonder geactiveerd aansluitpunt volgt geen levering. Dit verschilt per aanbieder.
Glasvezeldekking Nederland uitgelegd
Glasvezelkaarten onderscheiden doorgaans drie statussen: gepland, in aanleg en actief. Alleen bij een geactiveerd aansluitpunt (FTU aanwezig en aangemeld in de systemen) is feitelijke levering mogelijk. Graafwerk of een pop in de wijk zegt weinig zonder activation bij de operator (OLT/wholesaleontsluiting). Het kan voorkomen dat een adres in een wijk als “in aanleg” staat, terwijl individuele panden later worden afgerond. Nieuwbouwwijken lopen regelmatig achter op de initieel gecommuniceerde planning van de kaart, of missen nog het laatste traject van gevel naar meterkast. Over het algemeen leidt pas een succesvolle orderacceptatie bij de aanbieder tot een realistische leverdatum.
Waar let op bij internet beschikbaarheid kaart
Interpretatie op adresniveau voorkomt misverstanden. Een postcodegebied kan meerdere netwerkrealiteiten herbergen, met grote verschillen per pand. Lees de legenda en voetnoten; daar staat vaak hoe snelheden zijn berekend en of een binnenhuistraject is inbegrepen.
- Adresniveau is bepalend, niet alleen postcodegebied.
- Verschil tussen netwerk aanwezig en daadwerkelijk geactiveerd aansluitpunt.
- Eventuele instemming van VvE of verhuurder voor binnenhuistrajecten.
- Verwachte snelheid is een bandbreedte, geen garantie.
Binnenhuisfactoren tellen zwaar mee. Voor koper geldt de afstand tot de straatkast/DSLAM en of pair bonding of vectoring beschikbaar is. Bij coax spelen de kwaliteit van het AOP, verouderde splitters en de wijksegmentbelasting een rol. Bij glasvezel maakt het uit of het een GPON of XGS-PON profiel betreft en of de glasvezelpatch in de wijkcentrale correct is geadministreerd. Een CAT5e-kabel of slecht gelegde UTP kan de uitkomst beperken, ook als de kaart hoge snelheden toont.
Over het algemeen zijn provider-checks leidend voor leverbaarheid, maar lees de toelichting bij beperkingen of uitzonderingen per adres. De uitkomst kan afhangen van adresregistratie (BAG), huisnummering of de status “nieuwbouw” in wholesale-databases. Een acceptatie met voorbehoud kan later worden bijgesteld naar een lagere profielklasse wanneer het segment vol of het binnenhuistraject niet uitvoerbaar blijkt. Snelheden worden veelal als indicatief bereik gepresenteerd, waarbij upstream en downstream kunnen verschillen en QoS-profielen per technologie uiteenlopen.
Juridisch kader en toezicht zijn relevant wanneer beschikbaarheidsinformatie afwijkt van de werkelijkheid. Zie ConsuWijzer voor rechten rond telecomdiensten en klachtenroutes: consuwijzer.nl/telecom. Het toezicht op eerlijke informatieverstrekking en misleidende claims ligt bij de ACM: acm.nl/telecommunicatie. Contractvoorwaarden bepalen uiteindelijk wat is toegezegd en wat als afwijking geldt; die staan in het contract en de productinformatie.
Rechten bij tegenvallende dekking en contracten
Consumenten vallen onder het burgerlijk recht en het toezicht van de ACM. Aanbieders mogen geen misleiding toepassen met onjuiste of te rooskleurige dekkingskaarten. Bij aanhoudende problemen met bereik of kwaliteit hoort de aanbieder een passende oplossing te bieden of een redelijke uitkomst te realiseren. Dekkingskaarten zijn indicaties; ze scheppen verwachtingen die moeten aansluiten bij de werkelijke prestaties op het adres en in de directe omgeving.
Een tekortschietende dienst moet eerst kunnen worden hersteld. Denk aan het controleren van netwerkconfiguratie, simkaartvervanging, een technisch onderzoek of het aanbieden van belopties zoals VoLTE/VoWiFi als dit in het pakket hoort. Als herstel uitblijft en de problemen structureel zijn, ontstaat ruimte voor ontbinding of aanpassing van de overeenkomst. Dit geldt voor mobiele en vaste diensten, al ligt de feitelijke onderbouwing anders: bij mobiel gaat het vaak om bereik en capaciteit in een gebied; bij vast om leverbaarheid en stabiele kwaliteit op het adres.
Dekkingskaart rechten
- Als de dienst structureel niet voldoet en herstel uitblijft, kun je ontbinding onderzoeken.
- Documenteer storingen en metingen en dien een klacht in via het officiële klachtenproces.
- Kom je er niet uit, dan kun je terecht bij de Geschillencommissie Telecommunicatie indien van toepassing, of de rechter.
- Meld ervaringen bij ConsuWijzer; de ACM gebruikt signalen voor toezicht.
Incidenten horen niet bij dit soort dossiers; het gaat om herhaald falen dat aantoonbaar is. Bewijs bestaat meestal uit meetresultaten, storingsnummers, datum/tijd en beschrijvingen van gebruiksomstandigheden. Interne disclaimers op de dekkingskaart (“indicatief”, “buitenhuis”) beperken wettelijke rechten niet. Het mag duidelijk zijn: marketingclaims moeten sporen met de feitelijke levering en met contractuele afspraken. Een korting of een alternatieve bundel kan worden aangeboden, maar dit vervangt niet automatisch het recht op beëindiging als herstel niet lukt.
Bij mobiele contracten speelt locatiegevoeligheid. In de praktijk weegt dekking op de woon- en werkplek het zwaarst, zeker als het abonnement daarmee is afgesloten. Verhuizing of verbouwing kan de situatie veranderen; dan gelden vaak andere regels uit de voorwaarden. Contracten verschillen per aanbieder. De exacte klachtenroute en termijnen staan in het contract en in de servicevoorwaarden.
Voor escalatie bestaan vaste kanalen. Klachten lopen eerst via de aanbieder, daarna kan een bindend advies bij de Geschillencommissie mogelijk zijn als de aanbieder hierbij is aangesloten. Anders resteert de civiele rechter. Signalen aan toezichthouder ACM lopen via ConsuWijzer; deze dragen bij aan toezicht en handhaving maar lossen een individueel geschil niet direct op.
Herroepingsrecht Telecom Uitgelegd
Het herroepingsrecht van 14 dagen geldt bij online of telefonische afsluiting. Binnen die periode mag je de overeenkomst zonder opgaaf van redenen ontbinden. Start de dienst op jouw verzoek binnen die termijn, dan kan een evenredige vergoeding voor het gebruik worden gerekend. Deze termijn leent zich om dekking, belkwaliteit en datasnelheid te testen op de plekken waar je het gebruikt.
Retourneer ontvangen hardware (bijvoorbeeld modem of simpakket) binnen de gestelde termijn en volg de retourinstructies. Beschadiging of onvolledigheid kan tot waardevermindering leiden. Nummerbehoud en activeringsmomenten kunnen praktische gevolgen hebben voor de herroeping; de aanbieder moet hierover duidelijke informatie geven bij het afsluiten.
Meer informatie en procedures zijn te vinden via:
– ConsuWijzer: https://www.consuwijzer.nl/telecom/klachten-bellen-en-internet
– ACM Telecommunicatie: https://www.acm.nl/nl/onderwerpen/telecommunicatie
– Geschillencommissie Telecommunicatie: https://www.degeschillencommissie.nl/over-ons/commissies/telecommunicatie/
Meten in de praktijk en resultaten juist interpreteren
Meten doe je doelgericht en reproduceerbaar. Gebruik bij voorkeur dezelfde telefoon en SIM, schakel WiFi uit en noteer omstandigheden. Variatie in toestelantennes en software kan invloed hebben; vergelijk dus niet zomaar verschillende toestellen. Werk indien mogelijk met identieke teststappen per locatie en tijdstip. In de praktijk geeft dat de meest vergelijkbare uitkomsten voor het controleren van dekkingskaarten en de werkelijke dekking, mobiel en vast.
Signaal meten zonder vertekening
Eerst de verbinding herstellen en ruis uit de meting halen, daarna pas meten. Voor mobiel en vast gelden deels andere aandachtspunten.
- Schakel vliegtuigstand kort in en uit om de verbinding te verversen.
- Voer minimaal drie metingen per locatie en tijdstip uit en neem het gemiddelde.
- Meet download, upload en latency; bel ook een paar minuten om gesprekskwaliteit te beoordelen.
- Beweeg door de woning om dode hoeken te vinden en noteer verdiepingen en bouwmaterialen (beton, HR++-glas).
- Herhaal metingen op piekmomenten (begin avond) en rustiger uren; leg het tijdstip vast.
- Voor vast internet: test met een vaste kabel (Ethernet) direct op het modem/router en sluit andere apparatuur tijdelijk af.
- Let bij mobiel op buiten vs. binnen: doe een set metingen buitenshuis op straatniveau voor een referentie.
Bij vaste verbindingen zegt een WiFi-meting weinig over de lijn zelf. Een kabeltest achter het modem toont de capaciteit van de aansluiting; WiFi voegt variabelen toe zoals kanaaldrukte en interferentie. Bij mobiele netwerken beïnvloeden positie, oriëntatie en nabijheid van ramen het radiosignaal. Grote metalen objecten en vloerverwarming met metaalgaas dempen het signaal merkbaar.
Interpretatie van resultaten
Stabiele latency en consistente uploads zijn bepalend voor bruikbaarheid, vooral voor bellen via apps en videomeetings. Hoge spreiding (jitter) en wisselende uploads wijzen vaak op capaciteitsdruk. Een downloadsnelheid die sterk schommelt tussen 18.00 en 22.00 uur wijst eerder op drukte dan op een dekkingsprobleem. Voor vaste netwerken duidt een duidelijke kloof tussen kabelmetingen en WiFi-metingen op een lokaal WiFi-knelpunt, niet op de aansluiting. Bij mobiel geeft een lage signaalkwaliteit met wisselende throughput vaak aan dat het toestel tussen cellen schakelt of dat binnenpenetratie beperkt is.
Technische indicatoren helpen om de uitkomst te duiden. Voor 4G/5G geldt grofweg: RSRP rond −80 dBm is sterk, rond −100 dBm matig; onder −110 dBm zwak. SINR boven 10 dB is bruikbaar, boven 20 dB goed. Een hoge RSRP met lage SINR duidt op veel storing of drukte in het kanaal. Voor vaste verbindingen geldt: een kabelgemeten throughput die dicht bij de geadverteerde snelheid ligt met lage latency is normaal; structurele pakketverliespercentages of pieklatency’s zijn afwijkingen die nader onderzoek waard zijn.
Leg meetpunten over de dekkingskaarten heen. Waar de kaart buiten “goed” aangeeft maar binnen structureel tegenvalt, spelen bouwkundige factoren. Waar de kaart “beperkt” toont en de praktijk binnenshuis toch bruikbaar is, helpt een lijn-of-sight naar een nabijgelegen antenne. Grote afwijkingen die op meerdere momenten en plekken terugkeren, wijzen eerder op netwerkcapaciteit of een lokale storing dan op een incident. Relateer jouw resultaten aan wat de kaarten beweren; afwijkingen zijn een signaal om met de aanbieder in gesprek te gaan.
Tot slot: noteer methode, apparatuur, locatie, tijdstippen en resultaten eenduidig. Dat maakt metingen herhaalbaar en de vergelijking met de dekkingskaarten in Nederland betrouwbaar.
Dekkingskaarten zijn nuttig als indicatie, maar blijven voorspellingen. Combineer kaarten van meerdere aanbieders met eigen metingen, let op binnen- en buitendekking en documenteer resultaten. Gebruik het herroepingsrecht om zonder risico te testen. Bij structureel slechte dekking en geen oplossing via de aanbieder kun je ontbinding onderzoeken. Meld problemen bij ConsuWijzer; de ACM gebruikt signalen voor toezicht.
