Heldere uitleg over het depositogarantiestelsel in Nederland. Lees wat gedekt is tot welk bedrag, hoe uitbetaling verloopt, hoe bankvergunningen en handelsnamen werken, en welke uitzonderingen gelden, inclusief tijdelijk hoge saldi en buitenlandse banken.
Belangrijk om te weten voor iedere spaarder en rekeninghouder. Dit artikel legt duidelijk uit hoe het Nederlandse depositogarantiestelsel werkt, wie eronder valt, wat wél en niet is gedekt en hoe een uitbetaling verloopt bij een bankfaillissement. Ook behandelen we handelsnamen versus bankvergunningen, gezamenlijke rekeningen, tijdelijk hoge saldi en buitenlandse banken onder EU-regels.
Wat is het depositogarantiestelsel Nederland uitgelegd
Het depositogarantiestelsel beschermt banktegoeden van particulieren en de meeste ondernemingen tot €100.000 per persoon per bankvergunning. In Nederland voert De Nederlandsche Bank (DNB) dit stelsel uit, gebaseerd op EU-regelgeving. De dekking geldt per bankvergunning, niet per merknaam. Uitbetaling gebeurt in euro en volgens DNB doorgaans binnen 7 werkdagen nadat tegoeden ontoegankelijk zijn.
Depositogarantie voor beginners
- Geld op betaal-, spaar- en termijndeposito’s bij banken met een Nederlandse vergunning valt in principe onder de garantie.
- Gezamenlijke rekeningen tellen per persoon mee. Twee rekeninghouders kunnen samen tot €200.000 gedekt zijn bij dezelfde bankvergunning.
- Branches van banken uit andere EU-landen in Nederland vallen onder de garantieregeling van het thuisland van die bank.
- De meeste financiële instellingen zoals betaalinstellingen en beleggingsondernemingen vallen niet onder de depositogarantie.
De kern is de bankvergunning. Een groep kan meerdere merknamen voeren onder één vergunning. Contracten en productvoorwaarden vermelden wie de vergunninghouder is. Dit staat ook in de registers van DNB. Over het algemeen is de naam van de vergunninghouder bepalend voor de optelsom van je tegoeden voor de garantiegrens.
Wanneer een bank niet langer aan haar verplichtingen kan voldoen en DNB het uitbetalingsproces start, wordt de dekking berekend per deposant op een vaste peildatum. Het saldo op betaal-, spaar- en termijndeposito’s wordt samengenomen binnen dezelfde vergunning. Roodstanden worden niet verrekend met gedekte deposito’s. Uitbetaling verloopt via DNB naar een door jou opgegeven rekening bij een andere bank in de Europese Economische Ruimte. Identificatie en rekeninggegevens worden gecontroleerd aan de hand van de administratie van de failliete bank en aanvullende gegevens als dat nodig is. Het kan voorkomen dat dit voor specifieke rekeningvormen iets meer tijd vraagt, maar de wettelijke termijn blijft leidend.
Wie is gedekt als “deposant”? Dat zijn natuurlijke personen, maar ook veel mkb-ondernemingen, verenigingen en stichtingen. Rekeningen van minderjarigen tellen per kind. Een zakelijke rekening op naam van een rechtspersoon telt los van de privétegoeden van de bestuurder. Gezamenlijke rekeningen worden gelijk verdeeld over de rekeninghouders, tenzij er een andere verdeling aantoonbaar is vastgelegd; zoals eerder genoemd wordt de dekking dan per persoon toegepast binnen dezelfde vergunning.
Er bestaan aanvullende regels voor tijdelijk hoge saldi na specifieke levensgebeurtenissen (bijvoorbeeld verkoop van een eigen woning). Die verhoging geldt voor een beperkte periode en kent strikte voorwaarden. De wettelijke basis ligt in Richtlijn 2014/49/EU en de Nederlandse implementatie. Juridische en praktische toelichting staat bij DNB en op Rijksoverheid:
DNB – Depositogarantiestelsel | Rijksoverheid – Depositogarantiestelsel
Welke producten vallen onder depositogarantiestelsel
Zoals eerder genoemd werkt de dekking per bankvergunning. Wat daaronder valt, hangt van het producttype af. Gedekt zijn doorgaans: betaalrekeningen, spaarrekeningen en termijndeposito’s. De garantie geldt voor euro’s én voor tegoeden in andere valuta; uitbetaling gebeurt altijd in euro. Banken moeten in productinformatie en voorwaarden duidelijk maken of jouw rekening of deposito een gedekt deposito is.
Ook rekeningen van veel rechtspersonen (stichtingen, verenigingen) en de meeste mkb-rekeningen vallen binnen de reikwijdte van de depositogarantie. Rekeningen bij betaalinstellingen en elektronischgeldinstellingen vallen er niet onder; die organisaties kennen een andere vorm van bescherming (afzondering van klantgelden). Feiten en criteria staan bij DNB: dnb.nl/depositogarantiestelsel.
Verschil tussen deposito en belegging voor de garantie
Beleggingen zoals aandelen, obligaties, beleggingsfondsen en cryptovaluta vallen niet onder de depositogarantie. Ook door banken uitgegeven obligaties (waaronder senior en achtergestelde leningen) zijn uitgesloten. Hetzelfde geldt voor structured notes, certificaten en vergelijkbare beleggingsproducten. Voor effectenrekeningen en onvermogen van een beleggingsonderneming bestaat een afzonderlijk beleggerscompensatiestelsel met andere voorwaarden en lagere grenzen. Informatie daarover staat bij de AFM: afm.nl/beleggerscompensatiestelsel.
Contanten die op een beleggingsrekening worden aangehouden, worden alleen als deposito gezien als het feitelijk een banktegoed is dat voldoet aan de wettelijke definitie van een gedekt deposito. Houd er rekening mee dat bewaarstructuren verschillen: in veel gevallen beheert een separate bewaarentiteit klantgelden en -effecten; de depositogarantie richt zich dan niet op het individu maar op de rekening van die entiteit bij de bank. Het punt is: het juridische label van het product is bepalend, niet de marketingnaam.
Depositogarantie rechten
- Recht op snelle uitbetaling door DNB binnen de EU-termijn, in de praktijk binnen 7 werkdagen.
- Recht op heldere informatie van de bank over dekking en de verantwoordelijke garantieregeling.
- Recht op dekking per persoon per bankvergunning, inclusief de meeste mkb-rekeningen.
Uitbetaling gebeurt in euro. Tegoeden in andere valuta worden omgerekend volgens de toepasselijke referentiekoers op het relevante peilmoment. Rente die is opgebouwd tot het moment waarop de bank niet meer uitbetaalt, telt mee voor de berekening van het gegarandeerde saldo tot aan de grens per persoon per vergunning. Contracten verschillen per aanbieder. Klaar.
Over het algemeen is op het rekeningafschrift of in het productinformatiedocument te zien of een product onder de depositogarantie valt en onder welke regeling (Nederland of het thuisland van een EU-vestiging). Banken moeten daarbij het officiële informatiedocument over de garantie verstrekken en actueel houden. Waar onduidelijkheid ontstaat, verwijst de toezichthouder naar de formele productvoorwaarden en het DNB-register voor vergunningen; de volgende paragraaf gaat in op handelsnamen en vergunningstructuren.
Verschil tussen handelsnamen en bankvergunning
Meerdere handelsnamen kunnen onder één bankvergunning vallen. De grens van €100.000 geldt per persoon per vergunning. In de praktijk betekent dit dat saldi bij verschillende merknamen worden opgeteld als ze onder hetzelfde vergunningsnummer staan. Het vergunningsnummer en de vergunninghouder (de juridische entiteit) vind je in het DNB-register. Daar staat ook welke namen diezelfde vergunning gebruiken.
Een bankgroep kan ook meerdere vergunningen hebben. Dan geldt de dekking per afzonderlijke vergunning en worden saldi niet samengenomen tussen die vergunningen. Contracten en algemene voorwaarden verwijzen doorgaans expliciet naar de vergunninghouder. Een IBAN of merknaam is geen sluitend bewijs; de juridische entiteit is bepalend. Dit verschilt per aanbieder. Klaar.
Rekeningen bij Nederlandse vestigingen van EER- of EU-banken vallen onder de garantieregeling van het land van herkomst van die bank, niet per se onder de Nederlandse. Het register vermeldt wie verantwoordelijk is voor de uitbetaling en welke autoriteit toezicht houdt. Achtergrondinformatie over de Nederlandse depositogarantie staat bij DNB: Depositogarantie voor consumenten.
Depositogarantie voor gezamenlijke rekeningen
Gezamenlijke rekeningen worden toegerekend aan de mede-rekeninghouders naar evenredigheid, tenzij de bank anders heeft geregistreerd. Bij twee rekeninghouders is de totale dekking bij dezelfde vergunning dus maximaal €200.000. Het aandeel van iedere persoon wordt opgeteld bij diens andere rekeningen onder diezelfde vergunning. Een gemachtigde of volmachtgever is geen rekeninghouder en krijgt geen eigen dekking uit die rekening.
Staat een rekening op naam van een minderjarige? Dan geldt die minderjarige als afzonderlijke rechthebbende binnen de grens per persoon per vergunning. Het kan voorkomen dat bewijs van eigendom of tenaamstelling gevraagd wordt bij uitbetaling; banken en DNB gebruiken de gegevens zoals vastgelegd in hun administratie op de peildatum.
Waar let op bij bank kiezen
- Controleer de bankvergunning in het DNB-register en de verantwoordelijke garantieregeling.
- Let op handelsnamen die onder dezelfde vergunning vallen om overschrijding van de grens te voorkomen.
- Bekijk of je product expliciet als gedekt deposito is aangemerkt.
Niet elk product dat een bank voert valt onder de depositogarantie. De productdocumentatie moet duidelijk maken of het om een gedekt deposito gaat. De informatieplicht volgt uit de EU-richtlijn over depositogarantiestelsels; in Nederland ziet DNB toe op uitvoering en het etiket dat bij het product hoort. Vaak staat in de precontractuele informatie een standaardverklaring over de dekking, inclusief de naam van de vergunninghouder en het stelsel dat van toepassing is.
Let op naamvoering in reclames en bij online spaarlabels. Eén groep kan meerdere merken voeren die allemaal aan dezelfde juridische entiteit hangen. Andersom komt ook voor: twee entiteiten met elk een eigen vergunning binnen één groep. Wie saldi spreidt, spreidt dat dus feitelijk over vergunningen, niet over merknamen. Dat is het onderscheid dat telt voor de Nederlandse depositogarantie.
Tijdelijk hoge saldo depositogarantie
Bij bepaalde levensgebeurtenissen geldt extra bescherming tot €500.000 per persoon per bank, gedurende drie maanden na bijschrijving. Het gaat om een tijdelijk hoog saldo dat voortkomt uit gebeurtenissen zoals verkoop van een eigen woning, een erfenis, uitkering van een levensverzekering of een schadevergoeding. De termijn start op de datum waarop het bedrag is bijgeschreven. Meerdere afzonderlijke bijschrijvingen kunnen elk hun eigen drie maanden hebben. Het extra bedrag valt alleen onder de regeling voor zover het een gedekt deposito betreft en op een betaal- of spaarrekening staat; beleggingen en achtergestelde bankobligaties vallen buiten de dekking.
Bewaar bewijsstukken. Denk aan een notariële afrekening, een verklaring van erfrecht, de polisuitkering of een vaststellingsovereenkomst. De Nederlandsche Bank (DNB) kan deze documenten opvragen om vast te stellen of de extra dekking van toepassing is. Na afloop van de drie maanden geldt weer de standaardgrens van €100.000 per persoon per bank. Uitleg en voorbeelden staan bij DNB: tijdelijk hoog saldo.
Hoe werkt de uitbetaling in de praktijk
Als een bank niet meer kan uitbetalen en onder het Nederlandse stelsel valt, verklaart DNB de depositogarantie van toepassing. Rekeninghouders ontvangen instructies via de bank en via DNB. De uitkering wordt bepaald op basis van het saldo per peildatum, inclusief opgebouwde rente tot die datum. Er vindt verrekening plaats met tegenvorderingen bij dezelfde bank, zoals een roodstand op een betaalrekening of een direct opeisbare kredietfaciliteit die contractueel mag worden gesaldeerd.
De wettelijke uitbetalingstermijn is kort: doorgaans binnen zeven werkdagen na de peildatum. Bij een tijdelijk hoog saldo kan aanvullende toetsing nodig zijn; het kan voorkomen dat dit deel later volgt na beoordeling van uw bewijs. In veel gevallen stort DNB uit op een door u opgegeven rekening bij een andere bank. Identificatie is verplicht; zonder volledige gegevens kan de betaling niet worden verwerkt. Termijndeposito’s worden meegenomen alsof ze op de peildatum vrijvallen, zonder boete, voor zover het gedekte deposito’s zijn.
Let op specifieke situaties: rekeningen met bijzondere blokkerings- of derdengeldenregimes worden volgens de wettelijke bepalingen beoordeeld. Valutarekeningen worden omgerekend naar euro tegen de koers op de peildatum.
Buitenlandse banken en depositogarantie vergelijken Nederland
Rekeningen bij Nederlandse vestigingen van EU-banken vallen onder het thuislandstelsel: de garantieregeling van het land van herkomst is verantwoordelijk. Dat betekent dat bepaalde buitenlandse online spaarrekeningen niet onder het Nederlandse stelsel vallen. Het dekkingsniveau van €100.000 per persoon is geharmoniseerd in de EU en de beoogde uitbetalingstermijn is gelijk, maar uitvoering verschilt per land: loket, taal van communicatie, bewijsvereisten en wijze van uitkeren.
Controleer wie de bevoegde autoriteit is en via welk loket de claim loopt. Voor vergunning- en registratiestatus is het openbare DNB-register de primaire bron: DNB Openbaar Register. Buiten de EU/EER gelden eigen nationale stelsels of geen dekking; valuta, uitbetalingstraject en juridische waarborgen wijken dan af. Dit verschilt per aanbieder. Klaar.
In grensgevallen, zoals bemiddelde spaarrekeningen via een platform, bepaalt de achterliggende bankvergunning welk stelsel geldt. De voorwaarden staan in de informatiebladen van de aanbieder en in de wettelijke productinformatie die u vooraf ontvangt.
Depositogarantie checklist
- Staat de bank met vergunning in het DNB-register en is het product een gedekt deposito
- Hoeveel merknamen gebruik je onder dezelfde vergunning
- Hoe is de verdeling bij gezamenlijke rekeningen
- Is er een tijdelijk hoog saldo en valt dit binnen drie maanden onder de extra dekking
- Is er sprake van beleggingen of bankobligaties die niet gedekt zijn
Een bankvergunning in het DNB-register betekent dat de Nederlandse depositogarantie van toepassing kan zijn op tegoeden die kwalificeren als gedekte deposito’s. Het gaat doorgaans om betaalrekeningen, spaarrekeningen en termijndeposito’s bij dezelfde juridische bank. De dekking geldt per persoon per bankvergunning. Contracten verschillen per aanbieder. Klaar.
Meerdere merknamen kunnen onder één en dezelfde vergunning vallen. In veel gevallen telt de som van al je tegoeden bij die merken mee binnen één gezamenlijk garantiemaximum. Een tweede merk levert dan geen extra garantie op als het onder dezelfde vergunning hangt. De merk-vergunningrelatie staat in productinformatie en in registers.
Bij een gezamenlijke rekening wordt het saldo in gelijke delen toegerekend aan de rekeninghouders, tenzij contractueel anders is vastgelegd. Twee rekeninghouders hebben dan ieder recht op eigen dekking. Het kan voorkomen dat er meerdere gezamenlijke rekeningen zijn met verschillende samenstellingen; de toerekening volgt per rekeninghouder.
Zoals eerder genoemd geldt voor een tijdelijk hoog saldo een extra bescherming gedurende een beperkte periode na bijschrijving. Bewijs van herkomst is nodig om deze tijdelijke dekking te laten gelden. Denk aan notariële afrekening, erfrechtstukken of verzekeringsexplicaties. Zonder onderbouwing kan de extra dekking vervallen.
Niet alles valt onder de depositogarantie. Beleggingsrekeningen, effectenposities, fondsen, structured notes en bankobligaties zijn geen gedekte deposito’s. Voor effectenbewaring en beleggingsdiensten bestaan andere juridische waarborgen en, in specifieke gevallen, een apart compensatiestelsel met eigen regels. Dit verschilt per aanbieder.
Veelgemaakte fouten depositogarantie
Een frequente vergissing is aannemen dat elke merknaam een eigen garantiepot heeft. Meestal is de vergunninghouder bepalend; meerdere labels onder één vergunning delen de dekking. Dit staat in het DNB-register en in de productdocumentatie.
Ook het verwarren van beleggingen met spaargeld komt voor. Rente dragende deposito’s zijn gedekt, maar obligaties van de bank zelf en beleggingsfondsen niet. Terminologie in brochures kan marketingtaal bevatten; de juridische categorie is doorslaggevend.
Tot slot gaat het mis bij tijdelijk hoge saldi: er is geen bewijs bewaard van herkomst of de bijschrijving valt buiten de beschermingsperiode. In de praktijk leidt dat tot afwijzing van het extra deel.
Depositogarantie tips
- Beoordeel periodiek je spreiding over bankvergunningen, niet alleen over merknamen. Een overzicht van vergunninghouders staat in het DNB-register.
- Leg grote bijschrijvingen direct vast (contract, afrekening, beschikking) voor de tijdelijke extra dekking. Noteer datum en herkomst; dat verkort beoordeling.
- Gebruik het DNB-register en de informatiebladen van banken voor status en dekking. Onafhankelijke vergelijkingssites kunnen filteren op vergunning en garantieregeling. Achtergrond en reikwijdte vind je bij DNB: depositogarantiestelsel.
Let op begrippen als vergunninghouder, deposito, uiteindelijke gerechtigde en peildatum in documenten. Ze bepalen welke tegoeden meetellen en aan wie de dekking wordt toegerekend. Doorgaans staat dit expliciet in het informatiedocument gedekte deposito.
Het depositogarantiestelsel in Nederland biedt een duidelijke basisbescherming van €100.000 per persoon per bankvergunning, met aanvullende dekking voor tijdelijk hoge saldi. Controle over vergunningen, handelsnamen en producttype voorkomt misverstanden. Volgens DNB en EU-regels is uitbetaling snel en gestandaardiseerd geregeld. Wie deze kaders kent, beheert spaargeld rustiger en transparanter.
