Wat betekent 5G-dekking nu echt voor jou in Nederland. Leer het verschil tussen bereik en snelheid, hoe je dekking vergelijkt, welke rechten je hebt volgens ACM-regels en EU-wetgeving, en welke praktische stappen werken in de praktijk.
Belangrijk om te weten wat 5G-dekking in Nederland concreet inhoudt. Deze gids legt uit hoe frequentiebanden het bereik bepalen, hoe je dekking en prestaties beoordeelt, welke rechten je hebt volgens de ACM en EU-regels, en welke stappen helpen bij een keuze voor een 5G-abonnement. Objectieve feiten, zonder marketingtaal, zodat je realistisch kunt inschatten wat haalbaar is op jouw locatie.
5G-dekking uitgelegd
5G-dekking betekent niet automatisch maximale snelheid. Dekking gaat over de kans op verbinding buiten én binnen; capaciteit en interferentie bepalen hoe stabiel en snel die verbinding is. Het gebruikte frequentiespectrum bepaalt het bereikprofiel van een netwerk. De Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI) wijst erop dat lage frequenties verder reiken en beter door gebouwen komen, terwijl hogere frequenties veel capaciteit bieden op kortere afstand. Over het algemeen levert een sterke dekkingskleur op een kaart geen garantie op een hoge doorvoersnelheid in elke kamer.
- 700 MHz lage band voor brede landelijke dekking en betere indoorpenetratie
- 3,5 GHz middenband voor hogere snelheden en capaciteit in drukke gebieden
- 26 GHz millimetergolf voor lokale hotspots met zeer hoge pieksnelheden
Netwerken combineren deze lagen in één gebied. Buiten is het signaal vaak sterker en gelijkmatiger, omdat er minder obstakels zijn. Binnenshuis bepaalt het materiaal veel: dik beton, metaal, isolatie met folies en HR-glas dempen het signaal merkbaar, zeker op 3,5 GHz. Ook de afstand tot de dichtstbijzijnde antenne en de hoogte (begane grond of hoger) spelen mee. Het Antenneregister geeft publiek inzicht in mastlocaties en gebruikte technologie per site: antenneregister.nl.
Dekking is dynamisch. Drukte in een cel (veel gelijktijdige gebruikers) kan snelheden verlagen, zelfs bij volle streepjes. 5G verdeelt de beschikbare radiomiddelen efficiënter dan 4G en ondersteunt technieken als beamforming, maar radiofysica blijft leidend: hogere frequentie, korter bereik. Het kan voorkomen dat een toestel terugvalt van 3,5 GHz naar 700 MHz om stabiliteit te behouden, met lagere pieksnelheid als gevolg. Ook omgevingsfactoren tellen mee, zoals vegetatie (natte bladeren) en reflecties in dichtbebouwde straten.
Dekkingskaarten zijn modelberekeningen met aannames over terrein, bebouwing en antenneparameters. Werkelijke prestaties variëren per straat en per verdieping. Dit verschilt per aanbieder. Klaar.
Verschil tussen 4G en 5G dekking
4G en 5G draaien vaak op dezelfde mast en delen soms antennes. Op lage band (bijvoorbeeld 700 MHz) lijkt het buitenbereik op 4G, maar 5G biedt doorgaans lagere latency en meer capaciteit in dezelfde lucht. Op middenband (3,5 GHz) is 5G duidelijk sneller en consistenter bij voldoende signaal, terwijl binnenshuis de demping sneller oploopt. Voor spraak blijft 4G/VoLTE meestal actief; 5G Non-Standalone gebruikt een 4G-anker voor controle. Alleen met 5G Standalone kan bellen volledig via 5G verlopen, mits netwerk en toestel dat ondersteunen.
Claims over “landelijke 5G-dekking” verwijzen naar bereik, niet naar gegarandeerde snelheid. Aanbieders moeten realistische informatie geven over haalbare snelheden en beperkingen. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) houdt toezicht op duidelijke en niet-misleidende communicatie richting consumenten; zie acm.nl voor het kader. Technische normen, frequentiebeheer en toezicht op spectrumgebruik vallen onder de RDI; achtergrondinformatie staat op rdi.nl.
Samengevat voor 5G-dekking in Nederland: lage band brengt bereik en robuust indoor, middenband levert capaciteit en snelheid waar veel mensen samenkomen, en mmWave is gericht op hotspots met beperkte straal. Buitendekking oogt vaak sterk, binnendekking varieert per gebouw en verdieping. Netwerkbelasting en interferentie sturen de daadwerkelijke ervaring.
5G dekking Nederland vergelijken
Lokale 5G-dekking beoordelen vraagt om meerdere bronnen naast elkaar. Begin met de officiële dekkingskaarten van aanbieders en leg die naast mastlocaties in het Antenneregister via antenneregister.nl. Zo zie je waar 5G op een site is aangezet en welke technologie is ingericht. Test vervolgens op je eigen adres met een toestel dat 5G ondersteunt. Resultaten verschillen per aanbieder. Klaar.
Dekkingskaarten zijn modelberekeningen met aannames over terrein, bebouwing en netwerkbelasting. Buitendekking wordt ruimer ingetekend dan binnendekking en kaartlegenda’s maken het onderscheid vaak expliciet. Over het algemeen is het signaal op straat sterker; binnen speelt de combinatie van bouwmaterialen, isolatieglas en verdiepingshoogte mee. Afstand tot de dichtstbijzijnde antenne, zichtlijnen en eventuele schaduw van omliggende gebouwen zijn bepalend. Zoals eerder genoemd speelt het gebruikte spectrum een rol; dat verklaart verschillen tussen straatniveau en binnenruimte zonder de kaart te hoeven hertekenen. Snelheidsklassen op kaarten zijn verwachtingen, geen gegarandeerde waarden.
Controleer de bandsupport van je toestel. Voor landelijke dekking is 700 MHz (n28) relevant; voor hogere capaciteit in stedelijke gebieden is 3,5 GHz (n78) nodig. Niet ieder toestel heeft alle banden of activeert ze in elk landprofiel. Kijk ook of je toestel 5G NSA en eventueel SA ondersteunt, en of je SIM en abonnement 5G-toegang bieden. Zonder juiste instellingen valt de verbinding terug op 4G.
Meten doe je op meerdere momenten en locaties. Piektijd en daluren geven een realistischer beeld van netwerkbelasting en capaciteit. Snelheidstesten variëren per serverroute; herhaal met verschillende apps en let, als je toestel het toont, op RSRP/RSRQ/SINR voor signaalkwaliteit. Meet op vaste plekken in huis, per verdieping en nabij ramen, en herhaal buiten op straatniveau. Een lift, kelder of parkeergarage reflecteert geen normale gebruikssituatie. Het kan voorkomen dat één kamer goed bereik heeft en een andere niet, puur door isolatieglas of een betonnen schacht.
De ACM verlangt heldere informatie over haalbare snelheden en dekkingsclaims. Marktclaims zijn gemiddelden en geen garanties op elke plek; aanbieders moeten afwijkingen kunnen uitleggen en transparant onderbouwen. Richtlijnen voor consumenteninformatie vind je bij ConsuWijzer (ACM).
- Controleer of jouw toestel de relevante banden ondersteunt 700 MHz en 3,5 GHz
- Let op kaartlegenda’s outdoor versus indoor en verwachtte snelheidsklassen
- Test op meerdere momenten: spits en daluren voor een compleet beeld
Waar let op bij 5G abonnement
- Dekkingskwaliteit op jouw vaste locaties: thuis, werk, onderwijs en dagelijkse route
- Toestelondersteuning voor 5G en VoLTE voor bellen over 4G of 5G
- Transparantie over snelheden en eventuele fair use-beperkingen in de voorwaarden
- Mogelijkheid tot proefperiode of gebruik van herroepingsrecht bij online afsluiten
5G rechten consument
Volgens ACM en ConsuWijzer moet informatie over 5G-dekking en snelheid duidelijk, waarheidsgetrouw en controleerbaar zijn. Onder de EU-regels voor open internet (netneutraliteit) mag verkeer niet oneerlijk worden geblokkeerd of afgeremd; alleen beperkte en transparante netwerkbeheermaatregelen zijn toegestaan. Bij EU-roaming geldt roam‑like‑at‑home met fair use; toegang tot 5G in het buitenland is niet gegarandeerd en hangt van interconnecties af.
Transparantie betekent concreet: aanbieders publiceren een dekkingskaart met onderscheid tussen buiten- en binnendekking en geven snelheden als bandbreedtes of typische waarden, niet als absolute garanties. Over het algemeen hoort daarbij een toelichting op aannames (bijvoorbeeld toestelcategorie, frequentieband, belasting van de cel) en de methode waarop prestaties zijn gemeten of geschat. Snelheidsclaims horen herleidbaar te zijn tot een meetmethode of een controleerbare bron. Als informatie aantoonbaar misleidend is, kan dat rechten opleveren zoals kosteloos ontbinden binnen het herroepingsrecht bij op afstand afgesloten contracten, of klagen over non-conformiteit. Documentatie van de claim is dan relevant. Dit is 5G-dekking uitgelegd in Nederland op basis van regels die voor alle mobiele netwerken gelden.
- Transparantie over verwachte snelheden en dekkingsverschillen binnen en buiten
- Geen discriminatie van verkeer onder netneutraliteit EU
- Duidelijke informatie over databundels en fair use bij roaming
Netneutraliteit houdt in dat diensten zoals VoIP, tethering, gaming en streaming niet selectief mogen worden geblokkeerd of vertraagd. Redelijk verkeerbeheer mag bij netwerkcongestie, beveiliging of wettelijke verplichtingen, mits tijdelijk, proportioneel en dienstneutraal. Selectieve prijsstelling of nul-tarief die verkeer ongelijk behandelt is niet toegestaan wanneer dat neerkomt op discriminatie van specifieke apps of categorieën. Uitleg en toezicht staan bij ACM: acm.nl/netneutraliteit.
Bij roaming geldt in de EU: je bundel geldt in andere lidstaten onder roam‑like‑at‑home met een eventuele fair-usegrens voor data. Na overschrijding kan een toeslag of lagere snelheid gelden volgens de contractvoorwaarden. 5G‑toegang in het buitenland is afhankelijk van de partners van je aanbieder, beschikbare frequenties en technische interconnecties; het kan voorkomen dat alleen 4G beschikbaar is terwijl het toestel 5G ondersteunt. Officiële regels en uitzonderingen staan op de EU‑informatiepagina: youreurope.eu.
Rechten gaan samen met plichten. Gebruik moet passen binnen de overeengekomen bundel en fair-usevoorwaarden. Misbruik of verboden gebruik kan worden beperkt volgens het contract en de wet. Contracten verschillen per aanbieder. Klachten verlopen eerst via de klantenservice; daarna is een geschillencommissie of rechtsgang mogelijk volgens de algemene voorwaarden.
Bij online of telefonisch afsluiten is er een wettelijke bedenktijd. Herroepingsinformatie en voorwaarden staan op ConsuWijzer: consuwijzer.nl.
5G checklist voor overstappen
- Gebruik het 14 dagen herroepingsrecht bij online of telefonisch afsluiten om thuis te testen
- Bewaar bewijs van dekkingsclaims screenshots of e-mails
- Controleer storingen en onderhoudsmeldingen bij tegenvallende prestaties
- Controleer of jouw SIM en toestel ingesteld zijn op 5G en de juiste netwerkmodus
Tot slot: informatie over prestaties moet actueel blijven. Als omstandigheden veranderen (nieuwe mast, onderhoud, frequentiewijziging), hoort de aanbieder zijn dekkingsinformatie bij te werken zodat verwachtingen realistisch blijven.
Hoe 5G bereik kiezen
5G-dekking uitgelegd in Nederland draait om frequentiebanden, celcapaciteit en toestelondersteuning. Keuze hangt af van gebruik en locaties: middelband 3,5 GHz biedt brede capaciteit voor drukke plekken met veel dataverkeer, lage band 700 MHz geeft robuuster en vaak beter binnenshuis bereik onderweg. In de praktijk haal je buiten doorgaans hogere snelheden dan binnen, zeker bij hogere frequenties die sneller door muren en gecoat glas worden gedempt. Dit verschilt per aanbieder. Klaar.
Snelheid is niet alleen een eigenschap van de band; celbelasting en scheduler bepalen het gemiddelde resultaat. Piekwaarden komen voor bij lege cellen of vlakbij het antennepaneel; bij drukte daalt de gemiddelde doorvoer. 3,5 GHz kan met brede kanaalbandbreedte en beamforming hoge snelheden en capaciteit leveren, maar dempt sneller over afstand en door obstakels. 700 MHz reikt verder en penetreert beter, met lagere theoretische pieksnelheden. Het kan voorkomen dat netwerken Dynamic Spectrum Sharing gebruiken, wat prestaties per situatie kan variëren.
Niet elk 5G is hetzelfde. Non‑Standalone (NSA) gebruikt nog 4G als anker, wat latency en uplink kan beïnvloeden; de uplink loopt vaak via LTE. Standalone (SA) kan lagere vertraging, netwerkfuncties zoals slicing en verbeterde uplink mogelijk maken, mits geactiveerd in het netwerk en ondersteund door het toestel en de SIM. Apparaten verschillen: ondersteuning voor banden zoals n28 (700 MHz) en n78 (3,5 GHz), carrier aggregatie en SA/NSA-profielen is bepalend. Verwacht buiten vaak hogere snelheden dan binnen; plaats, hoogte, raamcoating en oriëntatie ten opzichte van het antennevak spelen mee.
- Binnen versus buiten en invloed van muren en glas
- Piek versus gemiddelde snelheid en drukte op de cel
- Up- en downlink kunnen verschillend presteren
Uplink en downlink zijn asymmetrisch. Download profiteert meestal meer van brede 3,5 GHz-kanalen en MIMO. Upload wordt beperkt door toestelantenne, zendvermogen en of de uplink via 4G of 5G loopt. Dit merk je bij videobellen, cloud-back-ups en het versturen van grote bestanden. Dus verwacht dat de upload lager is dan de download, ook bij goede dekking.
Dekkingskaarten tonen vaak buitendekking onder ideale aannames. Binnen kan het signaal een paar verdiepingen of gevels verder al duidelijk afwijken. Het Antenneregister geeft feitelijke antennelocaties en sectorrichtingen, wat helpt om realistisch te duiden waar het signaal vandaan komt. Zie: Antenneregister. Voor bandgebruik en vergunningen publiceert de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur achtergrondinformatie over spectrum en uitrolkaders: RDI.
Veelgemaakte fouten 5G dekking
- Alleen naar pieksnelheid kijken en indoorbereik negeren
- Uitgaan van een kaart zonder toestel- en bandondersteuning te checken
- Testen op één tijdstip en daar conclusies aan verbinden
- Vergeten dat roaming-5G afhankelijk is van buitenlandse partners
Meetmomenten verspreiden over de dag geeft een realistischer beeld van capaciteit en stabiliteit. Stad versus buitengebied verschilt sterk door celgrootte en gebruikersdichtheid. Netwerkfeatures worden gefaseerd ingeschakeld; firmware en netwerkprofielen bepalen of je toestel ze benut. Zoals eerder genoemd: de combinatie van band, afstand, indooromstandigheden en celbelasting bepaalt de praktijkervaring bij 5G in Nederland.
5G tips voor betere ontvangst
5G-dekking in Nederland is niet overal gelijk. Stabiliteit hangt samen met afstand tot de antenne, vloerhoogte en demping door bouwmaterialen zoals gewapend beton, metaal en HR-glas. Het kan voorkomen dat een toestel op exact dezelfde plek wisselt tussen cellen, wat korte haperingen geeft. Doorgaans helpt een duidelijke netwerkinstelling en een consequente plaatsing van apparatuur om variatie te beperken.
- Ga dichter bij een raam staan of naar een hogere verdieping voor beter signaal
- Schakel tijdelijk vliegtuigmodus aan en uit om opnieuw met een sterker celpunt te verbinden
- Controleer software-updates, modemfirmware en netwerkprofielen
- Gebruik wifi bellen bij zwak mobiel signaal binnenshuis
- Vergelijk op meerdere plekken en momenten voor een gebalanceerd beeld
Over het algemeen helpt een heldere inrichting van je netwerkinstellingen en het vermijden van metalen obstakels in huis. Een 5G-router (CPE) werkt vaak het best bij een raam of hoog punt, vrij van storende bronnen zoals versterkt metaal of apparaten met veel elektromagnetische interferentie. Bij vaste opstellingen kan een kleine draai of verplaatsing van enkele meters het verschil maken. Externe antennes zijn alleen zinvol als de router en het netwerkprofiel dit ondersteunen.
Software en toestelinstellingen maken veel uit. Een korte vliegtuigmodus-cyclus triggert herselectie naar een dichterbij gelegen cel of een andere frequentie. Energiebesparende standen kunnen 5G-activiteiten beperken; sommige toestellen schakelen dan sneller terug naar 4G. Controleer of 5G in instellingen op aan staat en of functies zoals VoLTE en wifi bellen geactiveerd zijn, als je aanbieder dat ondersteunt. Firmware-updates bevatten geregeld modemverbeteringen die stabiliteit verhogen.
Contracten verschillen per aanbieder. Dekkingskaarten zijn indicatief; er is geen absolute garantie voor binnendekking in elk gebouw. Er zijn wel rechten bij structurele problemen: meld klachten eerst bij je aanbieder en vraag om technisch onderzoek of een passend alternatief. Kom je er niet uit, dan biedt ACM’s ConsuWijzer heldere stappen en informatie over je mogelijkheden en geschilafhandeling: https://www.consuwijzer.nl/telecom-post/mobiel-abonnement/dekking-en-bereik. Voor inzicht in zendlocaties kun je het officiële Antenneregister raadplegen: https://antenneregister.nl.
Meten geeft het meest realistische beeld. Test op meerdere tijdstippen (rustig en druk), op verschillende plekken in huis, en met zo weinig mogelijk variabelen. Gebruik bij voorkeur hetzelfde toestel en dezelfde sim. Noteer indien mogelijk signaalindicatoren zoals RSRP/RSRQ of SINR om verschillen te duiden; veel netwerkapps tonen die waarden. Buitenmetingen naast binnenmetingen maken duidelijk of vooral de gebouwschil de bottleneck is.
5G Voor beginners
Nieuw met 5G? Kies een toestel dat 700 MHz en 3,5 GHz ondersteunt, zet 5G aan in de instellingen en test op locaties die voor jou belangrijk zijn. Kijk naar de dekkingskaart van je aanbieder, het Antenneregister en de contractvoorwaarden voor netwerktoegang en functies zoals wifi bellen. Onafhankelijke vergelijkingssites helpen om aanbieders en voorwaarden objectief naast elkaar te zetten, zonder voorkeur voor merken. Test enkele dagen op dezelfde plekken; meetresultaten van één moment vertellen zelden het hele verhaal.
5G-dekking in Nederland draait om drie factoren bereik, capaciteit en heldere informatie. De gebruikte frequentie bepaalt veel van je ervaring, maar locatie en toestel tellen ook mee. Vergelijk kaarten, controleer masten en test zelf. Maak gebruik van je herroepingsrecht en de transparantieverplichtingen onder toezicht van de ACM als de praktijk niet aansluit bij verwachtingen.
